Wpływ wysiłku fizyczego na tolerancję glukozy. Czyli jak ćwiczyć przy insulinooporności.

Substratem energetycznym do pracy mięśni są w pierwszej fazie glikogen i trójglicerydy zawarte w tkance mięśniowej. Po ich zużyciu organizm czerpie energię  z zapasów glikogenu zmagazynowanego w wątrobie i wolnych kwasów tłuszczowych wychwytywanych przez mięsnie z krwi. W czasie przedłużonego ćwiczenia następuje zwiększenie wydzielania glukagonu i katecholamin. Te spalające tłuszcze hormony wstrzymują wydzielanie insuliny. To z kolei pobudza wątrobę do rozpoczęcia produkowania własnej glukozy z naturalnych zasobów takich jak: glicerol (będącego podstawowym składnikiem tłuszczów), mleczanu i alaniny (aminokwasy pochodzące z mięśni). Proces ten jest zwany glukoneogenezą i reprezentuje adaptację organizmu spotykaną w czasie postu.

U osób  chorych na cukrzycę z niedoborem insuliny zawartość glikogenu w wątrobie, jak i w mięśniach może być o wiele mniejsza. Może to ograniczać zdolność do długotrwałego wysiłku u chorych nie leczonych lub otrzymujących zbyt małe dawki insuliny. U chorych na cukrzycę prawidłowo leczonych insuliną zasoby glikogenu mogą być takie same, jak u ludzi zdrowych .

Tempo zużywania zapasów glikogenu podczas wysiłku fizycznego u ludzi chorych na cukrzycę jest podobne jak u  zdrowych. Insulina stymuluje resyntezę glikogenu po zakończeniu pracy. U chorych z niedoborem tego hormonu wspomniany proces jest upośledzony, natomiast u leczonych insuliną przebiega prawidłowo.

Krótkotrwały wysiłek fizyczny prowadzi do wzrostu glikemii we krwi i jest tym większy, im większe jest obciążenie. Jest to spowodowane wzrostem jej wytwarzania i przewagą nad jej wykorzystaniem. Rośnie również wtedy stężenie insuliny we krwi.

        Umiarkowana, długotrwała aktywność fizyczna powoduje zmniejszenie stężenia glukozy we krwi. Jeśli wysiłek trwa kilka godzin, poziom glikemii może obniżyć się do poziomu wskazującego na hipoglikemię.

Spadek stężenia insuliny ma miejsce w czasie wysiłków o umiarkowanej intensywności, w czasie wysiłków submaksymalnych, maksymalnych oraz po wysiłkach siłowych. Jest to spowodowane pobudzeniem przez wysiłek fizyczny układu współczulnego.

Zmniejszone wydzielanie mniej naraża tkanki na długotrwały z nią kontakt. Komórki narażone na stały kontakt z insuliną, stają się coraz mniej wrażliwe na działanie hormonu .

Wnioski

 

Dzięki wysiłkowi aerobowemu spada poziom cukru we krwi oraz rośnie wrażliwość tkanek organizmu na insulinę co zmniejsza insulinooporność. Ma to bardzo duże znaczenie w cukrzycy typu II i leczeniu insulinooporności.

Umiarkowany wysiłek fizyczny zaleca się każdemu. Pomaga regulować poziom cukru we krwi, zapobiega otyłości, chorobom metabolicznym i zmniejsza ryzyko wystąpienia cukrzycy insulinoopornej.

Z wielu badań wynika, że aby uzyskać zwiększenie wrażliwości na insulinę i bardziej trwałe zmniejszenie glikemii, konieczne jest wykonywanie ćwiczeń co drugi dzień. Nie powinno być to  rzadziej niż 3 razy w tygodniu. Okres trwania powysiłkowego polepszenia kontroli glikemii u chorych na cukrzycę typu 2 zazwyczaj trwa od 12 do 72 h. Zaprzestanie treningu już po 3 dniach wywołuje zmniejszenie wrażliwości na insulinę.