sobota, 30 czerwca 2018

Insulinoporność

         

Wysokie stężenie cukru we krwi obserwujemy przy niewrażliwości mięśni szkieletowych, wątroby i tkanki tłuszczowej na insulinę. Można to zaobserwować nawet kilkanaście lat przed występowaniem jawnej cukrzycy. Zjawisko to odgrywa dużą rolę w patogenezie cukrzycy typu 2 z nadmierną masą ciała i/lub cukrzycą ciążową. Wysoki poziom insuliny blokuje przeciwstawny hormon jakim jest glukagon i blokuje wykorzystanie tkanki tłuszczowej do procesów energetycznych. 

          Insulinoporność bardzo często występuje razem z nadciśnieniem tętniczym, otyłością, jest częścią zespołu metabolicznego. 
Zaczynając od początku.  

Dla większości organizmów glukoza jest podstawowym związkiem energetycznym, magazynowana jest pod postacią polimerów – skrobi i glikogenu. Stanowi cukier najłatwiej przyswajalny przez człowieka. W procesie glikolizy jest rozkładana na kwas pirogronowy. Glukoza jest niezbędna do funkcjonowania organizmu. Dostarcza energii dla wszystkich narządów wewnętrznych i układów. Odżywia mózg i układ nerwowy. 

Regulacją poziomu glukozy w organizmie zajmuje się trzustka. Komórki beta wysp trzustkowych wydzielają insulinę, anaboliczny hormon peptydowy.  Po posiłkowy wzrost stężenia glukozy we krwi jest bodźcem do wytwarzania insuliny.  Insulina jest produkowana przez trzustkę w postaci proinsuliny – nieaktywnej substancji. W momencie, gdy trzustka wyrzuca proinsulinę do krwiobiegu, cząsteczka proinsuliny rozpada się na dwie części – peptyd C oraz aktywną insulinę.
Insulina poprzez działanie na komórki efektorowe, powoduje przenikanie glukozy do wnętrza komórek i w ten sposób dostarcza im energii,  transportuje glukozę z krwi do mięśni, komórek tłuszczowych, a także wątroby.




Wyróżniamy trzy typy insulinooporności:

          - insulinooporność przedreceptorowa; występuje przy nieprawidłowej budowie cząsteczki insuliny lub przy występowaniu we krwi przeciwciał IgG, wiążących prawidłową cząsteczkę insuliny. Jeśli we krwi występują hormony przeciwstawne do działania insuliny, takie jak kortyzol, hormony tarczycy czy androgeny również mówimy wtedy o cukrzycy przedreceptorowej, Dlatego insulinooporność często idzie w parze z otyłością, problemami z kortyzolem czy PCOS

       - insulinooporność receptorowa; występuje przy zmniejszającej się ilości receptorów insulinowych komórek. Brak receptorów powoduje mniejsze przenikanie glukozy do wnętrza komórki. We krwi poziom cukru pozostaje wysoki na co trzustka reaguje dalszym wyrzutem insuliny

      - insulinooporność postreceptorowa; mechanizm związany z zaburzeniami dalszego przekazywania sygnałów wewnątrz komórki, brak sygnału mówiącego, że insulina połączyła się z receptorem. Tyczy się to również nieprawidłowej budowie i działaniu transporterów glukozy. Następstwem jest nasilona lipoliza wewnątrzkomórkowa, większa sie ilość wolnych kwasów tłuszczowych pochodzących z rozpadu triacyloglicerolu, całość prowadzi do hamowania glikolizy. Mówiąc prościej dochodzi do hamowania pobierania glukozy przez wolne kwasy tłuszczowe. 

W następnym poście opiszę metody badania insulinooprności.

CZYTAJ DALEJ
piątek, 22 czerwca 2018

Zespół Metaboliczny - czyli o co chodzi


Znalezione obrazy dla zapytania zespoł metaboliczny        
          
         Terminem „Zespół Metaboliczny”  (MS, metabolicsyndrome) określamy dziś wszystkie czynniki metaboliczne zwiększające ryzyko wystąpienia cukrzycy typu 2 jak i chorób sercowo-naczyniowych. Są to: zaburzenia gospodarki węglowodanowej, zaburzenia lipidowe, otyłość trzewną, nadciśnienie tętnicze.

            Aktualnie za obowiązujące i równolegle funkcjonujące w piśmiennictwie uważa się kryteria IDF[1]  z 2005 roku (International DiabetesFederation) (Tabela 1)  oraz zmodyfikowane kryteria NCEP-ATPIII[2] (National Cholesterol Education Program, Expert Panel on Detection, Evaluation and Treatment of High Blood Cholesterol In Adults, AdultTreatment Panel III). Definicja WHO z 1999 roku ma obecnie znaczenie raczej historyczne.
           
         Kryteria WHO[3] stawiają nacisk na wykrycie osób narażonych na cukrzycę typu 2, diagnostykę insulinooporności. Międzynarodowa Federacja Cukrzycy (IDF) stworzyła definicję zespołu metabolicznego, która za podstawowy parametr przyjmuje otyłość trzewną mierzoną na podstawie obwodu talii (wykazano korelację między otyłością centralną a występowaniem insulinooporności). 

Tabela 1. Kryteria rozpoznania zespołu metabolicznego
Warunek niezbędny do diagnozy (3 z 5) :
Otyłość trzewna (obwód talii)
      - kobiety >80 cm
      - mężczyźni >94 cm
Stężenie glukozy na czczo 100 mg/dl lub wcześniej rozpoznana cukrzyca
Stężenie cholesterolu frakcji HDL:
      - kobiety <50 mg/dl
      - mężczyźni <40 mg/dl
        Lub leczenie niskiego stężenia cholesterolu frakcji HDL
Stężenie trójglicerydów ≥150 mg/dl lub leczenie hipertrójglicerydemii
Ciśnienie skurczowe krwi:
      - skurczowe ≥130 mmHg
      - lub rozkurczowe ≥85 mmHg
        Lub leczenie wcześniej rozpoznanego nadciśnienia tętniczego
Źródło : Opracowanie własnenapodstawie: American Heart Association/National Heart Lung, and Blood Institute wgAlberti KG, Eckel RH, Grundy SM, et al. Harmonizing the metabolic syndrome: a joint interim statement of the International Diabetes Federation Task Force on Epidemiology and Prevention; National Heart, Lung, and Blood Institute; American Heart Association; World Heart Federation; International Atherosclerosis Society; and International Association for the Study of Obesity.Circulation 2009; 120: 1640-5 

            Występowanie zespołu metabolicznego jest coraz powszechniejsze, wśród dorosłych mieszkańców krajów rozwiniętych dotyczy on nawet 25% populacji i dalej rośnie. Zauważono również rosnącą korelacje występowania MS wraz z wiekiem. 

            Problem nadmiernej masy ciała określany jest już mianem epidemii. Wg szacunków WHO z 2014 roku liczba osób powyżej 18 roku życia z nadmierną masą ciała sięgnęła 1,9 miliarda, co odpowiadało 39% populacji. Rośnie również liczba dzieci z nadwagą. Liczba zgonów w dzisiejszych czasach spowodowana nadmierną masą ciała jest większa niż z powodu niedożywienia.

            Nadwagę i otyłość można zdefiniować na podstawie obwodu talii (WC, waistcircumference) oraz BMI (body mass index). Obwód talii pomaga zdiagnozować otyłość brzuszną. Otyłość tego typu stwarza bardzo duże zagrożenie powikłań metabolicznych. Wartości wynoszące u mężczyzn ≥94 cm, a u kobiet ≥ 80 cm wskazują na otyłość brzuszną.
Klasyfikację masy ciała wg WHO przedstawiono w tabeli 2.

Tabela 2. Klasyfikacja masy ciała według WHO.
Klasyfikacja masy ciała (wg WHO)
BMI [kg/m2]
Niedowaga
<18,5
Norma
18,5-24.99
Nadwaga
≥25
Otyłość I stopnia
30,0-34,99
Otyłość II stopnia
35,0-39,99
Otyłość III stopnia
≥40

            Zespół metaboliczny powiązany jest z cukrzycą typu 2. Cukrzyca (DM, diabetesmellitus) jest przewlekłą chorobą metaboliczną, charakteryzującą się wysokim stężeniem glukozy we krwi.

Ten typ cukrzycy obserwuje się u około 90% osób chorujących na cukrzycę. Mechanizm jej powstawania jest złożony i wieloetapowy. Obecny tryb życia ludzi bardzo sprzyja jej powstawaniu. Dieta wysokokaloryczna, z przewagą cukrów prostych i tłuszczów trans prowadzi do wzmożonej lipolizy, otyłości, powoduje hiperinsulinrmię, insulinooporność co prowadzi do podwyższenia stężenia cukru we krwi. Leczenie cukrzycy typu 2 polega na przestrzeganiu odpowiedniej zbilansowanej diety, wprowadzeniu aktywności fizycznej dostosowanej do możliwości zdrowotnych chorego i w większości przypadków do zażywania leków hipoglikemizujących. W ciężkich przypadkach konieczne jest włączenie insulinoterapii.  

Prawie połowa wszystkich zgonów związanych z wysokim poziomem glukozy we krwi występuje przed 70 rokiem życia. Wg WHO, cukrzyca będzie siódmą przyczyną zgonów w 2030 roku. 

            Cukrzyca typu 2 jest często składową zespołu metabolicznego (ok. 75% chorych spełnia kryteria). Wystąpienie zespołu metabolicznego pięciokrotnie zwiększa ryzyko wystąpienia cukrzycy. Zauważono istotne zmiany jakościowe we frakcji HDL- i LDL- cholesterolu  u chorych z nadmierną masą ciała orazinsulinoopornością. Podwyższone stężenie trójglicerydów i obniżenie stężenia frakcji HDL – C koreluje z cukrzycą typu 2. Fakt ten został omówiony m.in. w badaniu  United KingdomProspectiveDiebetesStudy (UKPD). Zaburzenia te, jak i nieprawidłowości w sekrecji insuliny w insulinooporności, powodujące przedłużającą się po posiłkową hiperglikemię i hiperlipidemię są wiązane z aterogenezą.



[1] IDF – Międzynarodowa Federacja Diabetologiczna
[2]NCEP-ATPIII - Krajowy program edukacji cholesterolowej dla dorosłych - panel leczenia III
[3] WHO – Światowa Organizacja Zdrowia
CZYTAJ DALEJ

LinkWithin

Etykiety

aeroby (1) aktywność fizyczna (1) alkohol (1) amaretto (2) ananas (1) artykuł (5) awokado (9) baban (1) bakalie (2) bakłażan (2) bakterie (1) banan (9) banany (21) bataty (3) batonik (1) bazylia (4) berberyna (1) bez cukru (6) bez laktozy (2) bezglutenu (6) bieganie (1) biszkopty (1) błonnik (1) boczek (1) borówki (1) botwinka (3) brokuł (13) brukselka (4) brzoskwinie (6) budyń (16) bułka tarta (1) bułki (2) buraki (1) camembert (1) cebula (21) chałwa (3) chili (1) chilli (4) chleb (2) cholesterol (2) choroby metaboliczne (1) choroby tarczycy (3) ciasteczka (1) ciastka (1) ciasto (7) ciecierzyca (4) coca cola (1) cukier (35) cukinia (8) cukrzyca (6) curry (3) cynamon (19) cytryna (9) czekolada (55) czosnek (16) daktyle (6) deser (2) dieta (5) dietetyczne przepisy (3) dietetyka (3) domowe słodycze (2) domowesłodycze (1) drożdże (20) drożdżówki (3) dynia (16) dżem (7) erytrol (2) erytrytol (8) fasola (10) fasolka szparagowa (2) fast food (1) feta (4) figi (1) fit (3) fit słodycze (4) fodmaps (1) galaretki (3) garam masala (1) ghee (1) glukoza (1) gluten (4) gluten free (11) gouda (1) granola (1) grejpfrut (1) groszek (3) gruszka (1) grzyby (1) hashimoto (1) hemoglobina (1) IBD (1) ibs (2) imbir (3) insulinooporność (3) insuliooporność (1) inulina (3) jabłka (28) jabłko (1) jagody (5) jaja (10) jajka (147) jarmuż (3) jelito cienkie (1) jogurt naturalny (32) kajmak (1) kakao (36) kapusta (3) kardamon (2) kardio (1) karmel (2) karob (1) kasza gryczana (1) kasza jaglana (7) kasza manna (2) kasztany (3) kawa (3) kefir (3) kiełki (1) kinder (1) kisiel (4) kolendra (1) koncentrat pomidorowy (5) konkurs (2) koper (1) koperek (1) kremówka (13) krewetki (2) kruszonka (1) kukurydza (10) kurczak (28) kurkuma (1) kus kus (5) laska wanilii (7) limonka (2) lody (1) łosoś (4) majonez (2) mak (5) maka (1) makaron (18) makaron ryżowy (1) maliny (3) marchew (1) marchewka (17) margaryna (14) marmolada (3) masa (1) mascarpone (5) masło (54) masło orzechowe (12) maślan sodu (1) maślanka (24) mąka (44) mąka gryczana (2) mąka jaglana (3) mąka kukurydziana (1) mąka migdałowa (4) mąka orkiszowa (1) mąka pełnoziarnista (58) mąka pszenna (57) mąka ziemniaczana (8) mąka żytnia (3) mięso (1) mięso mielone (14) mięta (2) migdały (9) mikroelementy (1) mikroflora (1) mintaj (2) miód (23) mleczna kanapka (1) mleko (26) mleko kokosowe (6) mleko odtłuszczone (1) morele (1) mozzarella (5) muffiny (6) musli (1) musztarda (1) nadwaga (1) naleśniki (1) nasiona chia (1) natka pietruszki (1) nektarynka (1) nerkowce (7) ocet (4) odchudzanie (3) odżywka białkowa (3) ogórek (5) olej (14) olej kokosowy (12) oliwa (24) oliwki (1) orzech (1) orzechy (32) orzechy laskowe (2) otręby (5) owoce (1) pancakes (1) papryka (18) parmezan (1) pestki dyni (1) pesto (2) pęczak (2) pieczarki (18) pierogi (1) pietruszka (2) piramida zdrowego żywienia (1) pistacje (2) piwo (1) pizza (2) placuszki (4) płatki owsiane (22) płatki żytnie (2) pomarańcza (4) pomidory (16) popping (2) por (11) porzeczki (1) powidła (1) prebiotyk (1) probiotyki (1) przyswajalność (1) pszenica (1) publikacje (2) pudding (1) rabarbar (5) rak piersi (1) ricotta (9) rodzynki (20) rukola (1) ryba (2) ryż (16) rzeźba (1) rzodkiewka (1) salami (1) sałata (3) sałatka (1) seler (1) ser (15) ser pleśniowy (3) ser topiony (2) serek homogenizowany (9) serek wiejski (5) sernik (11) sezam (2) sibo (2) siemię lniane (1) skrobia (1) skyr (1) słodycze (1) słonecznik (8) smalec (1) soczewica (9) sos sojowy (1) spaghetti (2) sport (1) spotkanie (1) stewia (4) surowe kakao (1) surówka (1) suszone pomidory (2) syrop klonowy (7) szafran (1) szczypiorek (2) szparagi (4) szpinak (12) szynka (8) szynka parmeńska (1) śliwka (1) śliwki (6) śmietana (11) tarczyca (2) tofu (2) tort (1) tortilla (2) truskawki (4) tuńczyk (4) twaróg (29) tymianek (1) wafle ryżowe (1) warsztaty (1) warzywa (1) wędzona papryka (1) węglowodany (2) whiskey (1) wieprzowina (1) wino (2) wiórki kokosowe (22) wiśnie (3) witamina C (2) witaminy (2) wódka (3) wpc (10) wspólne gotowanie (2) współpraca (2) wysiłek fizyczny (1) wysokobiałkowe (1) zakwaszenie żołądka (1) zdrowa dieta (7) zdrowe odżywianie (6) zdrowe słodycze (2) zdrowie (2) zespół metaboliczny (3) ziemniaki (18) zupa krem (1) żelatyna (1) żelazo (1) żółtka (6) żurawina (6)
TOP